Məlumatların Qlik Sense proqramına yüklənməsi
05
/12
Bu gün nə haqqında danışacağıq
7 ildən çoxdur ki, Qlik analitikası ilə işləyən “Atəşgah Sığarta” keysinə baxacağıq, həmçinin məlumatların yüklənməsi prosesini və xüsusiyyətlərini araşdıracağıq. İlk tətbiqimizi yaratmaq üçün məlumatları yükləməyə çalışacağıq!
Vebinarın anonsu
2 dekabr, 17:00 – 18:00 (Baku, GMT+4)
Marafonun ilk həftəsinin icmalı
Ekspert: Ülvi Əliyev, Holcim Technology Ltd. (İsveçrə) şirkətinin BI və analitika üzrə baş eksperti

Vebinar proqramında:
• Qlik proqramına məlumatların yüklənməsi və ev tapşırıqlarının təhlili daxil olmaqla, Qlik Sense assosiativ məlumat modeli ilə işləmə xüsusiyyətləri
• Qlik Sense platformasında giriş hüquqları ilə bağlı məhdudiyyətlərin aradan qaldırılması imkanları və Section Access aləti ilə praktiki təcrübə
• marafon iştirakçılarının suallarının cavablandırılması
UĞUR TARİXİ

“Atəşgah Sığorta” şirkətində sığorta analitikası üçün Qlik proqramı

“Atəşgah Sığorta” şirkəti – 20 ildən artıq tarixi olan Azərbaycanın sığorta bazarının liderlərindən biridir. Şirkətinportfelinə onlarla sığorta məhsulu daxildir – avtomobil sığortası (MMMS və KASKO), əmlak sığortası, səyahətvə tibbi sığortadan tutmuş müxtəlif B2B sığorta məhsullarına qədər. Qlik 7 ildən çoxdur ki, şirkətdə maliyyə, satış, marketinq, portfel göstəriciləri, zərərlərin tənzimlənməsi və İT analitikası üçün istifadə olunur.
Azər Əsgərov
“Atəşgah Sığorta” şirkətinin İT-direktoru
Qlik ilə 2015-ci ildə tanış olduq, çünki əsas Web IMS mühasibat sistemimizə inteqrasiya olunmuş analitikaməhz QlikView platformasında tətbiq olunmuşdu. Qlik ilə rahat işləmə imkanı və analitik funksionallığınıolduqca tez qiymətləndirdik və sığorta şirkətinin fəaliyyətinə tam nəzər salmaq üçün əlavə məlumatmənbələrini qoşaraq analitikanı məhz bu platformada inkişaf etdirməyə qərar verdik.
Qlik analitikasının ilk istifadəçiləri – satış və maliyyə departamentlərinin işçiləri idi. Hal-hazırda isə Qlik tətbiqləri demək olar ki, hər bir iş funksiyasında və bütün idarəetmə səviyyələrində qərarların qəbulunu dəstəkləmək üçün istifadə olunur:
1
Top-menecerlər daşbordları şirkətin ümumi göstəriciləri ilə təhlil edirlər,
2
Orta səviyyəli rəhbərlər xidmət səviyyəsinə nəzarət, zərərlərin tənzimlənməsi, şirkətin maliyyə sağlamlığı və sair məqsədlərlə əlaqədar olaraq analitik hesabatlara dərindən işləyirlər.
3
İnteraktiv vizuallaşdırma ilə işləmək məcburiyyətində olmayan işçilər, onlar üçün vacib olan KPI əks etdirən hesabatları elektron poçt vasitəsi ilə alırlar. "Bu cür hesabatları – satış, zərərlərin tənzimlənməsi, daxili audit departamentlərinin təxminən 150 nəfər işçisi alır. Bu cür hesabatlar hesabat alıcısının giriş hüquqlarına uyğun olaraq, Qlik NPrinting alətinin köməyi ilə avtomatik qaydada formalaşır və yayılır", deyə “Atəşgah Sığorta” şirkətinin məlumat hesabatı təhlilçisi Elnur Bayramov qeyd etmişdir.
“Atəşgah Sığorta” şirkətində çoxsaylı istifadəçi kateqoriyasını ehtiva edənlər – satış və maliyyədir. İstifadəçilər arasında ən populyar Qlik tətbiqlərindən bir neçəsi bunlardır:
1
Satış analitikasının Satış departamentinə verdiyi imkanlar:
  • yeni sığortalılar, vaxtı uzadılmış müqavilələr və çarpaz satışlar üzrə satış dinamikasına nəzarət
  • sığorta növləri, sığorta məhsulları, bölmələr, satış kanalları üzrə reytinqlərin hazırlanması və trendlərin qurulması
  • agentlər/brokerlər, sığortalılar, müqavilələr və s. kontekstində debitor borcların dinamikası və müddətinin təhlili
“Atəşgah Sığorta” şirkətinin Satış departamenti üçün tətbiq: məhsul, gəlirlilik, çevik tarix aralıqlarında şirkətinsatışlarının monitorinqi və analitikası.
2
Zərərlərin tənzimlənməsi üzrə analitika zərərin tənzimlənməsi zənciri boyunca məlumatların monitorinqini həyata keçirməyə imkan verir: sığorta hadisəsinin baş verməsi, zərər haqqında işin qeydiyyata alınmasından tutmuş, dəymiş ziyan üzrə ekspert qiymətləndirmələrinin daxil edilməsi və təsdiqlənməsi, ödəniş üçün əmrlərin verilməsinə və faktiki ödənişlərə qədər.

Bu, “Atəşgah Sığorta” şirkətinə sığorta hadisələri ilə bağlı prosesləri daha effektiv şəkildə idarə etməyə və müştəriləri üçün xidmət keyfiyyətini artırmağa imkan verir.
“Atəşgah Sığorta” şirkətinin sığorta agentlərinin satış analitikası tətbiqi: menecerlər agentlərin aylıq satış planlarının icrasına nəzarət edə, həmçinin məhsul, agent və s. üzrə satışları izləyə bilirlər.

Gün ərzində müəyyən bir sığorta məhsulu üzrə satış analitikası: bu tətbiqdə müəyyən bir sığorta məhsulunun satışı üçün ən səmərəli saatları müəyyənləşdirmək rahatdır.
Hal-hazırda Qlik analitik tətbiqləri “Atəşgah Sığorta” şirkətinin müxtəlif məlumat mənbələrindən alınan məlumatların inteqrasiyalarını təmin edir – ERP, CRM, SQL məlumat bazaları, hətta Excel. Əsas tətbiqlər QlikView proqramında hazırlanıb, lakin 2022-ci ilin sentyabr ayından etibarən Qlik Sense platforması “Atəşgah Sığorta” şirkətinə aktiv şəkildə sınaqdan keçirilir və artıq ilk tətbiqlər hazırlanır.
Elvin Bayramov
“Atəşgah Sığorta” şirkətinin məlumat hesabatı təhlilçisi
Qlik həqiqətən də on milyonlarla sətirdən ibarət olan böyük həcmdə məlumatları təhlil edir. Və sığortadakı məlumatların olduqca geniş olmasına baxmayaraq: bir sığorta müqaviləsi üçün 30-a qədər atribut toplayırıq (məsələn, sığortalı haqqında ətraflı məlumatları, avtomobilin buraxılış ili, marka, model, rəng, kuzov növü və s. Hesab edirəm ki, Qlik proqramının istifadəsi bizə - idarəetmə, maliyyə, aktuar hesabatları daxil olmaqla müxtəlif növ hesabatların hazırlanması üçün xeyli vaxt və əməliyyat xərclərinə qənaət etməyə imkan verir.
Azər Əsgərov
“Atəşgah Sığorta” şirkətinin İT-direktoru
Qlik proqramının sayəsində “Atəşgah Sığorta” şirkətinin işçiləri öz məsuliyyət sahələrində gündəlik data-driven qərarlarını qəbul etmək üçün etibarlı bir platformaya sahibdirlər. Məsələn, Kommersiya departamenti Qlik analitikasının əsasında müvafiq hədəf auditoriyası üçün yüksək rentabelli sığorta məhsullarını müəyyən edir, mən isə, İT-direktoru olaraq, proqramçı komandalarının yüklənməsinə və onların müvafiq daşbordda gördükləri işlərin səmərəliliyinə nəzarət edirəm.
NƏZƏRİYYƏ
Məlumatların Qlik Sense proqramına yüklənməsi
İşə başlamaq üçün məlumatları tətbiqə yükləmək lazımdır. Bunun üçün iki opsiya mövcuddur: Məlumat dispetçeri və Skript redaktoru. Məlumat dispetçeri məlumatların mehriban interfeys vasitəsi ilə fayl və digər mənbələrdən əlavə edilməsi üçün kiçik pəncərə açacaq. Skript redaktorunda siz məlumatların yüklənməsinə dair şəxsi kodunuzu qeyd edə bilərsiniz.

Daha sadə yükləmə üsulunu nəzərdən keçirək – Məlumat dispetçerinin köməyi ilə.
Başlanğıc səviyyədə prosesi bu cür təsvir etmək mümkündür:
1
Qoşulmanın mənbəyə əlavə edilməsi və ilkin sistemdən lazım olan cədvəllərin seçilməsi
2
Yüklənən cədvəlin kənarlarının seçilməsi
3
Məlumat dispetçerindəki məlumatların ilkin nəzərdən keçirilməsi, və bir neçə cədvəl olduğu halda, həmin cədvəllərin arasında qarşılıqlı əlaqələrin qoyulması
4
Məlumatların tətbiqə yüklənməsi
Qlik Sense Business sınaq versiyasında məlumat mənbələri üzrə hər hansı məhdudiyyət yoxdur, lakin tətbiqlərin yaddaşda 1,25 GB artıq yer tutmalarına icazə verilmir. Qlik Sense Business və Qlik Sense SaaS (Qlik Cloud) bulud versiyalarının müqayisələri və məhdudiyyətləri burada təqdim olunub. Qlik Sense Desktop əvvəlki kimi yalnız quraşdırıldığı kompüterin operativ yaddaşı tərəfindən məhdudlaşdırılıb.
Qoşulmanı əlavə etdikdən sonra məlumatların hazırlanma pəncərəsini görəcəksiniz: filtrləmə opsiyalı kiçik sütunların siyahısı və lazım olan sahələrin seçilməsi.
Mənbəni əlavə edəcəyiniz zaman pəncərənin yuxarı panelində məlumatları idarə etmək üçün nəzərdə tutulan əlavə instrumentləri (məsələn, cədvəllərin (bir neçə cədvəl olduğu halda) arasındakı əlaqəni görmək üçün Məlumat dispetçerini) aça biləcəksiniz.

Siz Məlumat dispetçerindən cədvəlin redaktə edilməsi rejiminə keçə və yüklənən hissənin növünü anlaya və yaxud cədvəldə yeni hesablama yarada bilərsiniz. Cədvəl ümumi və xüsusi növlərə ayrılır: tarix, vaxt, və ya coğrafi qiymətləri ola bilər. Qlik uyğun olan növü avtomatik qaydada təyin edir.

Müvafiq sahə növünün təqdim edilməsi həmin məlumatların diaqramlar üzərində vizuallşdırılmasına təsir edir. Həmçinin, xüsusiyyətlərin redaktə edilməsi ekranında cədvəldəki sütunlar üzrə qiymətlərin prevyusu (önizləməsi), məlumatlara aid qiymətlərin dəyişdirilməsi, boş qiymətlərin müəyyən edilməsi fuksiyaları mövcuddur.
Məlumatların qoşulmasına aid ikinci üsul — Skript redaktoru — məlumatların yüklənməsi redaktorunu açır. Burada yükləmə kodunu sıfırdan qeyd etmək, və ya Dispetçerin köməyi ilə artıq yüklənmiş olan məlumatların skriptini daha detallı şəkildə kökləmək mümkündür. Məlumatların yüklənməsi skripti tətbiqi məlumat mənbəyinə qoşur və məlumatları tətbiqə yükləyir.

Bu zaman skript həm avtomatik qaydada, həm də əl ilə köklənərək yaranır — daha qabaqcıl istifadəçilər adətən skripti əl ilə yazırlar, lakin başlanğıc mərhələsində bu mütləq deyil. Avtomatik yükləmə zamanı skriptdə istifadə olunan sahələrin formatları təqdim olunur, məsələn, vaxt formatı və yaxud həftənin ilk günü.
Yükləmə redaktoru, həmçinin, Qlik platformasında təhlil aparmaq üçün məlumatların təkrar hazırlanması kimi mürəkkəb əməliyyatlarda da istifadə olunur. Skript kodunu qabaqcıl istifadəçi yazır.

Məlumatların skriptlər üzərindən modelləşdirilməsinə dair bəzi imkanlar:
  • Məlumat sütunlarının sətirlərə çevirilməsi
  • Məlumat sətirlərinin sahələrə çevirilməsi
  • İyerarxik səviyyələr üzrə nizamlanan məlumatların yüklənməsi, məsələn, təşkilat sxemi
  • İri ölçülü məlumat bazasından yalnız yeni və yaxud yenilənmiş qeydlərin yüklənməsi
  • Ümumi sahəli iki cədvəldən alınan məlumatların birləşməsi
  • Diskret qiymətin interval ilə qarşılaşdırılması
  • Uyğunlaşdırılmamış sahə qiymətlərinin emalı
Fakt cədvəli məlumatların saxlandığı yerin əsas cədvəlidir. Bu cədvəl, bir qayda olaraq, yekunları gələcəkdə təhlil ediləcək obyekt və ya hadisələrə dair məlumatları özündə ehtiva edir.Tranzaksiya cədvəlləri, yəni təhlil etmək istədiyimiz hadisələr — ən geniş yayılmış fakt cədvəllərinə aiddir.

Soraq kitabçaları — və ya ölçü cədvəlləri — dəyişilməz və yaxud nadir hallarda dəyişilən məlumatları özlərində ehtiva edir. Adətən bura müştərilər, tədarükçülər, məhsul siyahıları, filial siyahıları və s. bu kimi nisbətən statik varlıqların siyahıları aid edilir. Soraq kitabçalarındakı qeyd sətirləri məlumat bütövlüyünü təmin etmək üçün faktlar cədvəlinə “ötürülür”.
Modeldə ən vacib olan — modelin obyektləri arasında düzgün əlaqələri təmin etməkdir. Modeli yaradan zaman təhlil ediləcək məlumatların həcmi, ən iri cədvəlin eni (sütun sayı), soraq kitabçalarındakı sahələrin tərkibi mütləq nəzərə alınmalıdır. Modeldəki bir fakt cədvəli ilə bir neçə soraq cədvəli (bir qayda olaraq, 10 mətn sütunundan artıq) eyni dərəcəli şüa üzərində olduqları halda, bu cür model kifayət qədər geniş yayılmış effektiv həllərə aid edilir.
Maliyyə mənbələri SAP
Alexander Tunda
Data təhlili üzrə ekspert, PwC Azerbaijan
SAP məhsulları bir çox müştərimiz üçün əməliyyat fəaliyyətinin əsasını təşkil edir. Bununla yanaşı, Shell, BMW Group, Vodafone və digər SAP müştəriləri SAP məlumatlarını digər korporativ və xarici məlumat mənbələri ilə tez birləşdirmək və məlumatları geniş şəkildə araşdırmaq üçün Qlik analitik və inteqrasiya həllərindən istifadə edirlər. SAP-infrastrukturu üçün Qlik, SAP tərəfindən sertifikatlaşdırılmış bir sıra texnoloji həllərə malikdir:
1
Qlik Connectors for SAP: ERP, SAP BW, SAP HANA proqramlarından müxtəlif məlumat inteqrasiyası üsullarını dəstəkləyir (SQL interfeysi vasitəsi ilə), SAP Certified
2
Qlik Gold Client for SAP: SAP proqramında test məlumatlarının effektiv idarə edilməsini təmin edən və eyni zamanda bütün SAP mühitlərini mərkəzləşdirilmiş şəkildə idarə etmək üçün vahid "cockpit"i təmin edən bir alətdir
3
Qlik Replicate: SAP proqramındakı məlumatların – Kafka, Hadoop və digər bu tip həllərə onlayn replikasiyası üçün istifadə olunur
Qlik tətbiqlərinin köməyi ilə, məlumat mənbələrinin mürəkkəbliyindən asılı olmayaraq, istənilən məlumat mənbəyini vahid bir təqdimatda birləşdirərək SAP məlumatlarını bütün iş kontekstində təhlil etmək mümkündür. Qlik assosiativ məlumat modeli bütün korporativ məlumatları məhdudiyyətsiz və yaxud kor nöqtə olmadan sərbəst araşdırmağa imkan verərək, məlumatlarınızdakı hər bir qiymət arasındakı qarşılıqlı əlaqələri indeksləşdirir və anlayır.
SAP məlumat mənbələrinə əsaslanan Qlik demo həllərinin nümunələri
PRAKTIKA
Məlumatların yüklənməsi
  • IMDB məlumat bazasının filmlər üzrə yüklənməsinin bir hissəsini ehtiva edən dörd ədəd Excel faylı qarşınızdadır. Bu gün və sonrakı günlərdə qarşımızda duran vəzifə - bu məlumatları yükləmək və bir neçə göstəricini hesablamaqdır.

    1. Dörd ədəd faylı yükləyin:

    2. Öz yeni tətbiqinizi yaradın, məlumatları ora yükləyin, suallara cavab verən göstəriciləri
    hesablayın:
    • Seçimimizdə ən çox hansı janra aID filmlər var?
    • Hansı film ən böyük kassa yığımına sahibdir?
    • Hansı filmin ən böyük büdcəsi var?

    3. Tapşırığn həll edilməsi mərhələlərinin ətraflı təsviri burada.
Hər bir mənbənin təsvirini burada tapa bilərsiniz.
  • Films.XLSX – film haqqında məlumatları ehtiva edən fayldır. Hər bir filmin özünəməxsus kodu var. Bu kod bizə müxtəlif fayllardan olan məlumatları müqayisə etmək üçün lazım olacaq.
  • Countries.XLSX – filmləri istehsal edən ölkələr haqqında məlumatları ehtiva edən bir sənəddir. Bir film üçün bir neçə ölkənin qeyd edilə biləcəyinin, və yaxud heç bir ölkənin qeyd edilməyəcəyinin mümkünlüyünə diqqət yetirmək lazımdır. Qlik Sense assosiativ məlumat modeli bu məlumatları film cədvəlinə əlavə etmədən və əlaqə quraraq istifadə etməyə imkan verir. Beləliklə də, birləşmə zamanı məlumatların təkrarlanması problemi həll olunur.  
  • Genres.xlsx faylı film janrlarını ehtiva edir. Ölkələrlə olan fayl kimi, bir film üçün bir neçə janr göstərilə, və ya hər hansı bir janr göstərilməyə bilər.
  • FilmDates.XLSX – faylda filmlərin buraxılış tarixləri və buraxılış illəri var.
Faydalı linklər
Əgər daha ətraflı məlumat əldə etmək istəyirsinizsə, mövzuları öyrənmək və biliklərinizi artırmaq üçün aşağıdakı linklərə daxil olun
Marafonun çatına qoşulun
Marafon zamanı ünsiyyət saxlaya bilmək üçün Telegram-da xüsusi bir çat yaratdıq. Qrupaqoşulun, materiallara dair suallar verin, mütəxəssislərin fikirlərini və rəylərini oxuyun, həmkarlarınızla tanış olun, yeni biliklər əldə edin!

2022